Nawozy do warzyw - podział, rodzaje, zastosowanie

Przydomowy ogródek warzywny to dla wielu osób sposób na zaopatrzenie się w świeże jarzyny i zioła. Na wygospodarowanym kawałku działki można stworzyć prawdziwe królestwo z ciekawymi odmianami warzyw. By odnieść sukces w uprawie warzyw trzeba włożyć w to nieco trudu. Warzywa to grupa roślin wymagająca odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych w tym nawożenia. Jest to jeden z kluczowych elementów zapewniających konkretne rezultaty. W tym momencie warto sięgnąć po specjalistyczne nawozy o składzie dopasowanym do potrzeb określonej grupy roślin. Warto wiedzieć czym dysponuje rynek by uzyskać zdrowe i obfite plony warzyw z własnego ogródka.

Nawozy naturalne i organiczne

Podstawowymi nawozami w uprawie warzyw są substancje pochodzenia naturalnego. Już na etapie przygotowanie podłoża najlepiej jest zastosować obornik. Prawidłowo powinien on zostać przekopany na jesieni w miejscu, gdzie mamy zamiar sadzić warzywa. Przez okres zimy substancje organiczne będą miały czas rozłożenie się do związków przyswajalnych dla roślin. Nie każdy ma dostęp do świeżego obornika, ale nie jest to żadna przeszkoda. Branża ogrodnicza opracowała skuteczne technologie do utrwalania tego nawozu. Mamy do wyboru formy suszone i granulowane. Są to prawie bezwonne i bardzo proste w stosowaniu. Producenci oferują obornik bydlęcy, koński, owczy, świński i kurzy. Wybór jest uzależniony od tego co chcemy uprawiać w naszym warzywniku i jaki rodzaj gleby posiadamy.

• Obornik bydlęcy - polecany na gleby piaszczyste, gdzie składniki pokarmowe są szybko wypłukiwane. Obfituje w azot, fosfor, magnez. Skutecznie odkwasza podłoże. Dobry dla kapusty, szparagów, grochu, jarmużu.
• Obornik koński - najlepszy dla gleby mokrej, gliniastej i ciężkiej, ale może być też skuteczny na podłożach lekkich. Ma niską zawartość sodu a dużą azotu. Efektywnie nagrzewa glebę i dobrze spulchnia. Nadaje się dla: marchwi, buraków, selera i pora, grochu oraz ziemniaków. Odpowiedni również dla rozsad.
• Obornik Z trzody chlewnej (świński) - korzystny przy piaszczystej i szybko nagrzewającej się ziemi. Zawiera dużo azotu, fosforu a najwięcej potasu. Cechuje się niską zawartością wapnia. Pozytywnie wpływa na kalafiory, szpinak, kapustę, buraki.
• Obornik kurzy (kurzak) - jest najbardziej skoncentrowanym z oborników i zaleca się zachowanie umiaru w stosowaniu. Rekomendowany jako dodatek do kompostu. Efektywnie odkwasza glebę, jest źródłem mikroelementów, zwłaszcza molibdenu i boru. Sprawdzi się przy pomidorach i ziemniakach czy kukurydzy.

Przy stosowaniu obornika konieczne jest zapoznaniem się z preferencjami poszczególnych warzyw - nie wszystkie mogą być uprawiane w pierwszym roku po nim.

Innym cennym nawozem do warzyw jest kompost. Może być używany na jesieni, na wiosnę. jest doskonałym źródłem materii organicznej i pożytecznej mikroflory glebowej. Możemy go zrobić sami, wykorzystując odpadki kuchenne i ogrodowe lub kupić gotowy, pakowany w poręczne worki. Obok samego nawozu dostaniemy szereg preparatów przyspieszających i poprawiających kompostowanie. Kompost to dobry pomysł na ściółkę w warzywniku, ogranicza wyrastanie chwastów. Jest łagodnym nawozem, który dobrze użyźnia glebę.

 Do nawozów naturalnych dla warzyw możemy zaliczyć też rośliny na nawóz zielony. Ma działanie poprawiające strukturę podłoża. Jest to bardzo dobry pomysł na wzbogacenie i odkażenie podłoża. Najczęściej wysiewane są jako przedplony i poplony w trybie zmianowania. Pozwalają na pozbycie się „zmęczenia” gleby. Jako nawozów zielonych używa się roślin z rodziny motylkowatych np. koniczyny, łubinu czy wyki. Rośliny te dodają przede wszystkim azotu do zasobności gleby. Jeśli zależy nam na pozbyciu się chwastów i odstraszeniu szkodników warto wysiać rzepak, nostrzyk czy rzodkiew oleistą lub grykę zwyczajną.  Popularnością cieszą się też facelia błękitna czy gorczyca siewna. Są to stosunkowo skuteczne i ekologiczne metody zarówno poprawy jakości gleby jak i eliminacji szkodników.

Bardzo często do zasilania warzyw polecany jest Biohumus, czyli nawóz z odchodów dżdżownicy kalifornijskiej. Biohumus jest bardzo dobrze przyswajalny dla roślin, powoli uwalnia związki mineralne. Nie daje możliwości przenawożenia. Udowodniono jego korzystne właściwości na plonowanie. Warzywa nawożone biohumusem są mniej narażone na skażenie metalami ciężkimi, lepiej przechodzą stresy, szybciej się regenerują po ataku szkodników. Z kolei większa zawartość magnezu i wapnia poprawia smak i aromat warzyw.

Reasumując nawozy naturalne to podstawa, od której powinniśmy zacząć zabiegi nawozowe w warzywniku. Są bezpieczne dla roślin i konsumentów. Wpływają na plony przez podniesienie zasobności podłoża, poprawienie właściwości fizyczno- chemicznych, wzbogacenie i stymulowanie dobroczynnych organizmów glebowych. Jest to dobre rozwiązanie na dostarczenie sporej dawki próchnicy i związków mineralnych. Bywa jednak, że nawozy naturalne nie wystarczają lub podczas wzrostu warzyw składnik pokarmowe zostają wyczerpane. Wtedy zachodzi konieczność stosowania nawozów mineralnych lub organiczno – mineralnych, które są kompromisem między wyborem jednych a drugich.

Nawozy mineralne w uprawie warzyw

Nawożenie preparatami mineralnymi może być stosowane naprzemiennie z organicznymi lub samodzielnie. To od nas zależy jaki tryb wybierzemy. Zakładając warzywnik już na starcie możemy wykorzystać dostępne w sklepach specyfiki. Mowa tu o nawozach startowych i długodziałających. Możliwe jest też rozsypanie nawozu wieloskładnikowego. Nawozy tego rodzaju stosujemy wczesną wiosną przed posadzeniem rozsady lub w trakcie tego zabiegu. Oferowane są również nawozy w formie płynnej, które można wykorzystać już na etapie siewek, podlewając je niskoprocentowym roztworem danego nawozu. Kiedy nasze warzywa są już na miejscu stałym, przeszły stres przesadzania możemy zacząć regularne stosowanie nawozów. I tu znów musimy zdecydować się na odpowiednią strategię. Jeśli podaliśmy nawóz długodziałający, nie powtarzamy zabiegu. Dla warzyw o krótkim okresie wzrostu wystarczająca jest ilość składników pokarmowych podana przed sadzeniem. Dla warzyw, które mają dłuższy okres wegetacji wprowadzamy odzywki do systematycznego nawożenia aż do końca czerwca. Tu pole do popisu jest ogromne. Pólki uginają się wręcz pod nawozami do warzyw. Możliwości jest wiele: nawozy jedno lub wieloskładnikowe. W formie płynnej lub granulowanej, dedykowane poszczególnym gatunkom lub bardziej uniwersalne. Wymienić należy spotykane grupy nawozów:

• Azotowe – saletry amonowe i wapniowe, saletrzak magnezowy, siarczan amonu i mocznik to najczęściej wybierane nawozy z tego rodzaju. Są to najogólniej mówiąc nawozy przyspieszające budowanie warzyw, poprawiające dynamikę wzrostu.
• Fosforowe – to głównie superfosfaty. Warto je podać w początkowej fazie wegetacji. Stymulują rozwój systemu korzeniowego, pobudzają kwitnienie i zawiązywanie owoców.
• Potasowe – saletra potasowa i siarczan potasu to preparaty które są stosowane do podnoszenia odporności na choroby i szkodniki.

Są to nawozy do stosowania jako pojedyncze preparaty lub jako uzupełnienie nawożenia wieloskładnikowego. Mają zróżnicowane terminy i sposoby stosowania.

Ważne jest by do nawożenia warzyw decydować się na nawozy bezchlorkowe ze względu na dostateczną zawartość tego składnika w glebie. Chlor ogranicza również dostępność siarki.

Innym sposobem na dożywienie warzyw są nawozy dedykowane określonej grupie lub nawet konkretnemu gatunkowi np. do pomidorów i papryki czy warzyw dyniowatych. Mają one sprecyzowany skład, optymalnie dopasowany do wymagań rośliny. Służą do nawożenia posypowego lub podlewania w rozcieńczeniu z wodą czasem mogą być również stosowane w formie oprysku. Są to środki, które stosuje się w trakcie wzrostu roślin, regularnie, przez cały sezon. Takie nawozy łatwo i konkretnie trafiają w potrzeby nawozowe roślin, szybko uwidaczniając konkretne rezultaty.

Nawozy do warzyw to bardzo rozległa gama produktów. Znajdziemy tu płynne odżywki i granulaty czy proszki. Różnią się sposobem stosowania i wchłaniania przez rośliny. Są to produkty o uniwersalnym lub sprecyzowanym przeznaczeniu. O skuteczności nawozu decyduje przede wszystkim jego prawidłowe dobranie, zrównoważony skład, stosowanie zalecanych dawek i przestrzeganie terminów. Niezależnie jaką strategię nawożenia przyjmiemy, czy stosujemy nawozy naturalne czy mineralne, pamiętajmy by czynić to z rozwagą i umiarem.